Περί συνηθειών

«Οἱ συνήθειες εἶναι οἱ καλύτεροι ὑπηρέτες, ἀλλὰ εἶναι καὶ οἱ χειρότεροι κύριοι».

«Οἱ συνήθειες στὴν ἀρχὴ μοιάζουν μὲ νήματα ἀράχνης, μετὰ μὲ σχοινιά».

«Τὸ πάθος τὸ γεννὰ ἡ διεστραμμένη θέληση, τὴν συνήθεια τὴν γεννὰ ἡ καθυπόταξη στὸ πάθος καὶ τὴν ἀνάγκη τὴν γεννὰ ἡ μὴ ἀντίδραση στὴν συνήθεια».

Πρόσεξε τὶς σκέψεις σου, γίνονται λόγια,
πρόσεξε τὰ λόγια σου, γίνονται πράξεις,
πρόσεξε τὶς πράξεις σου, γίνονται συνήθεια,
πρόσεξε τὶς συνήθειές σου, γίνονται χαρακτήρας,
πρόσεξε τὸν χαρακτήρα σου, γίνεται ΜΟΙΡΑ.

Ὑπάρχει μία μορφὴ ἐπανάληψης ποὺ δὲν μᾶς συμφέρει καθόλου. Πρόκειται γιὰ τὴν ἐπανάληψη τοῦ ἀγαπημένου μας Ἐγὼ ἢ ἐλαττώματος. ΑΝ προσέξετε λίγο τὸν ἑαυτό σας κάθε ἐλάττωμα ἀρέσκεται στὸ νὰ ἐπαναλαμβάνει αὐτὸ ποὺ ἔχει συνηθίσει νὰ κάνει.
Γιὰ παράδειγμα εἶχα ἕναν συνάδελφο στὴν δουλειὰ ποὺ τοῦ ἄρεσε νὰ τρώει φασολάδα καὶ πρασόπιτα. Ὅμως αὐτὸς ὁ συνδυασμὸς τὸν πείραζε στὸ στομάχι καὶ τοῦ προξενοῦσε πολλοὺς πόνους. Μία μέρα ἦρθε στὴν δουλειὰ καὶ καθόταν διπλωμένος. Εἶχε φάει τὸν ἀγαπημένο τοῦ συνδυασμὸ φαγητῶν. Εἶπε ὅτι ἤξερε ὅτι θὰ πάθαινε αὐτό, ἀλλὰ πάντοτε τὸ ἐπαναλάμβανε. Τοῦ ἔκανα λίγο Σιάτσου καὶ «μαγνητικά» περάσματα μὲ τὸ χέρι καὶ τοῦ σταμάτησα τὸν πόνο. Τὴν ἄλλη μέρα ξαναῆρθε διπλωμένος στὰ δυό.
ΦΥΣΙΚΑ εἶχε ξαναφάει τὸ ἴδιο φαγητό.
Τὸ ἐλάττωμα τῆς λαιμαργίας ποὺ εἶχε δημιουργήσει, ἐνδιαφερόταν μόνο νὰ ἱκανοποιήσει τὴν συνήθειά του νὰ τρώει φασόλια καὶ πράσο.
Αὐτὸ συμβαίνει μὲ ὅλα τὰ ἐλαττώματα. Ἱκανοποιοῦνται ἐπαναλαμβάνοντας αὐτὸ ποὺ θέλουν, πάσει θυσία, χωρὶς νὰ ἐνδιαφέρονται γιὰ τὶς ἐπιπτώσεις.
Ἂν θέλετε νὰ ἀνακαλύψετε πὼς θὰ ἀπαλλαγεῖτε ἀπὸ κάποια βάσανά σας, ψάξτε πίσω ἀπὸ τὶς συνήθειες ποὺ ἔχετε γιὰ νὰ ἀνακαλύψετε τὸ ἀγαπημένο Ἐγὼ ποὺ κρύβεται (καὶ κρύβετε ἐκεῖ).
Ἀλλὰ προσέξτε:
«Μία συνήθεια δὲν πετάγεται ἀπὸ τὸ παράθυρο ἔτσι στὰ καλὰ κα­θούμενα. Πρέπει νὰ πεισθεῖ νὰ κατέβει τὰ σκαλιὰ ἕνα ἕνα».
Καὶ
«Στὴν καρδιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου εἶναι κρυμμένες συνήθως οἱ κακίες τοῦ ζώου».

Μια φρικτή αλλά και διδακτική φωτογραφία

Ἕνας φίλος ἐχθές μου ἔστειλε ἕνα email. Ὑποτίθεται ὅτι ἂν τὸ προωθοῦσα κάποια σέντς θὰ πήγαιναν στὸ ἄρρωστο παιδάκι. Δὲν ξέρω ἂν μπορεῖ νὰ γίνει κάτι τέτοιο. Ἔψαξα λίγο καὶ βρῆκα τὴν σελίδα. Δὲν εἶδα πουθενὰ τὴν σχετικὴ καταχώρηση πράγμα ποὺ σημαίνει ὅτι μᾶλλον ἦταν πολὺ παλιά ή παραμύθι. Ἄσε ποὺ θὰ μποροῦσε ἁπλὰ νὰ εἶναι διαφημιστικὸ κόλπο τῆς ἐταιρίας.
Δὲν προώθησα τὸ μήνυμα ἀλλὰ «ἔκοψα» τὴν φωτογραφία καὶ τὴν δημοσιεύω ἂν καὶ εἶναι ΑΠΟΛΥΤΑ ΦΡΙΚΤΗ.
Δεῖτε τὴν γιὰ νὰ πάψετε νὰ παραπονιέστε γιὰ ὅτι κακό σας ἔχει βρεῖ. Νὰ ἔχετε ὑπόψιν σας ὅτι ΠΑΝΤΟΤΕ θὰ ὑπάρχει κάτι χειρότερο ἀπὸ τὸ δικό σας πρόβλημα.
Μία παροιμία λέει:
«Μὴν παραπονιέσαι γιὰ τὸ κακὸ ποὺ σὲ βρῆκε. Μπορεῖ νὰ σὲ προφυλάγει ἀπὸ κάτι χειρότερο».

Μαντινάδες

Μαντινάδα λέγεται το δίστιχο που εκφράζει κάποιο μήνυμα, μαντάτο, κάτι ως ο χρησμός, διαφορετικά έχουμε απλώς δίστιχο. Η αιτία άλλωστε και για την οποία αφενός όταν ειπωθεί μια μαντινάδα, οι άλλοι προσπαθούν να μαντεύσουν σε ποιο απευθύνεται ή τι μήνυμα περικλείει και αφετέρου άλλο μαντιναδολόγος (αυτός που γράφει μαντινάδες) και άλλο ριμαδόρος ( = αυτός που γράφει δίστιχα, ρίμες = ομοιοκαταληξίες).

Η μαντινάδα τη δουλειά του τηλέγραφου κάνει

πέμπει ο νιος τα σήματα κι η κοπελιά τα πιάνει

(Γ. Λέκας, πρόεδρος Κρητών στιχουργών)

Καράβι της παράδοσης είναι η μαντινάδα

Και κουβαλά νοήματα, ήθος και νοστιμάδα (Κ. Καλέργης, συγγραφέας)

Απλώς και κατ’ επέκταση «μαντινάδα» λέγεται κάθε δεκαπεντασύλλαβο και ομοιοκατάληκτο δίστιχο που εκφράζει κάποιο συναίσθημα ή δίδει κάποια πληροφορία ή διαπίστωση κ.α.

Σαν είναι ο τράγος δυνατός, δεν τονε σταίνει (κρατά) η μάντρα

Ο άνδρας κάνει τη γενιά κι όχι η γενιά τον άντρα

(Ελευθέριος Βενιζέλος)

Στέλνω σου χαιρετισματα μ’ έν’ άσπρο περιστέρι = 15 συλλαβές = ο 1ος στίχος

Κι η Παναγία κι ο Χριστός γρήγορα να σε φέρει. = 15 συλλαβές = ο 2ος στίχος

Η λέξη μαντινάδα ετυμολογικά παράγεται από τα θέματα των λέξεων: μαντεύω + άδω. Η λέξη μάντις - μαντεύω σημαίνει προ-μηνύω, προ-φητευω, προ-μαθαίνω κ.α., άρα χρησμολογώ., παραγωγή από τη ρίζα των λέξεων: μάω – μαίομα, μάνις ή μήνις (η), μηνύω, μήνυμα (το) κ.α. Η λέξη «(κ)άδω»> άδω σημαίνει τραγουδώ, ψάλω κ.τ.λ. απ΄όπου και τα λατινικά ca(n)do, candada ή cantata = ελληνικά καντάδα κ.α.

Κατ’ άλλους η λέξη μαντινάδα προέρχεται από το βενετσιάνικο matinada = ιταλικά mattino. Ωστόσο η βενετσιάνικη λέξη mane > mattino σημαίνει η αυγή, άρα έχει έννοια που δε συνάδει προς αυτή της ελληνικής λέξης «μαντινάδα». Αντίθετα η λέξη μαντινάδα είναι σχετική με τις λατινικές λέξεις mano ή mando > mandatum ( = το μαντάτο), manifesto (= η εντολή) κ.α. Λέξεις που είναι της αυτής ρίζας με τα ελληνικά: μήνις ή μάνις (η), μηνύω, μήνυμα, μαντεύω …. Παράβαλε και ότι όταν λέμε π.χ. «τα άκουσες τα μαντάτα» είναι σα να λέμε «μάντεψε τι μήνυμα ή συναισθήματα κ.τ.λ. σου φέρνω».

Σημειώνεται επίσης ότι:

1) Οι μαντινάδες είναι απρόσωπος λόγος, δηλαδή δεν φανερώνουν είτε το πρόσωπο στο οποίο απευθύνονται είτε το μήνυμα που περικλείουν (το περιεχόμενό τους) και γι αυτό άλλωστε και καλούνται έτσι, από το μαντεύω – μαντινάδα.

2) Οι μαντινάδες είναι και ο λόγος έκφρασης της μαντικής, του κλήδονα. Δηλαδή οι μαντινάδες είναι αφενός χρησμολογία και αφετέρου κάτι ως οι ψαλμοί στη Θρησκεία.

Αντιγραφή από τον Κρασανάκη

Η κάμπια και η πεταλούδα

Ἡ κάμπια καί ἡ πεταλούδα: Μερικοί κατηγοροῦν αὐτούς πού ἀσχολοῦνται μέ τήν ἐσωτερική ἀναζήτηση καί ἐξασκοῦν πνευματικές πειθαρχίες, ὅτι εἶναι ἐγωκεντρικά καί ἀντικοινωνικά ἄτομα. Αὐτό ὅμως πού θά ἔπρεπε νά καταλάβουν αὐτοί οἱ ἄνθρωποι εἶναι ὅτι, γιά πολλούς, αὐτός εἶναι ὁ δρόμος πρός τήν πραγματική ἔλλειψη ἐγωισμοῦ πού ἐπιτρέπει τήν ἀληθινή ὑπηρεσία στήν κοινωνία. Ἐφόσον ἕνα ἄτομο δέν ἔχει βρεῖ τό ἐσωτερικό κέντρο τῆς δύναμης, τῆς ἠρεμίας, τῶν ἀξιῶν, τῶν πεποιθήσεων καί τοῦ σκοποῦ τῆς ζωῆς του, θά παραμένει ἕνα μηχανάκι-ρομπότ πού πολύ λίγα ἔχει νά προσφέρει σ' αὐτούς πού εἶναι γύρω του. Θά χρειάζεται νά παίρνει ἀπό τήν κοινωνία. Εἶναι κοινωνικός ἄνθρωπος γιατί ἔχει ἀνάγκη νά πάρει, ὄχι γιατί μπορεῖ νά δώσει. Ἡ κάμπια ζεῖ τήν ζωή τῆς παίρνοντας. Ὅλο τρώει, ὅλη τήν ὥρα καί δέν προσφέρει καί πολλά στούς γύρω της. Μετά κλείνεται μέσα στό κουκούλι τῆς καί μεταμορφώνεται ἀπό μία καθόλου ἑλκυστική ὕπαρξη κολλημένη στήν γῆ, σέ μία πανέμορφη πεταλούδα πού τρώει λίγο καί προσφέρει πολλή ὀμορφιά μέ τήν ἐμφάνιση καί τήν κίνησή της.
Μέ τόν ἴδιο τρόπο οἱ ἄνθρωποι πού βρίσκονται στόν πνευματικό δρόμο ἀποκόβονται ἀπό τίς ἐξωτερικές δραστηριότητές τους καί κλείνονται προσωρινά σέ ἕνα κουκούλι ἀπό πνευματικές πειθαρχίες γιά νά μπορέσουν νά ἔρθουν σέ ἐπαφή μέ τόν ἐσωτερικό ἑαυτό τους. Κάποτε θά βγοῦν σιγά-σιγά ἀπό αὐτό τό μεταμορφωτικό στάδιο μέ θαυμάσιες ἰδιότητες πού θά μποροῦν νά προσφέρουν στούς γύρω τούς ὅπως εἶναι ἡ εἰρήνη, ἡ ἀγάπη καί ἡ σοφία.
Ἐσεῖς σέ ποιό στάδιο βρίσκεστε; Στήν κάμπια ποῦ μόνο παίρνει, στό κουκούλι ἤ στήν πεταλούδα; Πάντως χωρίς τό στάδιο μέσα στό κουκούλι εἶναι ἀπίθανο νά ἔχετε γίνει πεταλοῦδες.

Στον πολιτισμό του "το δικό μου" και "εγώ είμαι πιο"

Θά ἀρκοῦσε μόνο ἡ πρώτη ἀναφορά, ἀλλά εἶπα νά σᾶς φτιάξω τό κέφι. Ἔτσι θά κάνω μία συνολική καταχώρηση γιά τό θέμα τοῦ «σύγχρονου πολιτισμοῦ» μας…

-Αὔγουστος 1987, στοιχεῖα ἀπό φυλλάδιο γιά τήν εἰρήνη: Ὑπάρχουν σήμερα (δηλαδή το 1987) 50.000 πυρηνικές κεφαλές. Ἀναλογικά ἀντιστοιχοῦν 3 τόνοι δυναμίτιδας γιά κάθε ἄνδρα, γυναίκα ἤ παιδί στήν γῆ. Σέ κάθε 100.000 ἄτομα ἀντιστοιχοῦν 556 στρατιῶτες καί 85 γιατροί. Γιά κάθε στρατιώτη δαπανῶνται 20.000 δολάρια κατά μέσο ὄρο. Γιά κάθε μαθητή μόνο 380. Φανταστεῖτε τά σημερινά ποσοστά.

-Οἱ Μεγάλες Δυνάμεις ὑπέβαλλαν, κατά τήν διάρκεια τοῦ Ψυχροῦ Πολέμου, μεγάλες ὁμάδες πολιτῶν σέ μυστικά πειράματα. Προκαλοῦσαν μολύνσεις μέ χημικά ὄπλα, βακτηρίδια καί ραδιενεργά ὑλικά γιά νά διαπιστώσουν τήν τοξικότητά τους γιά πιθανή χρήση ἐναντίον τοῦ ἐχθροῦ!!!

-Οἱ Ρῶσοι τό 1954 χρησιμοποίησαν 45.000 ἄνδρες σάν πειραματόζωα προκειμένου νά μελετήσουν τίς συνέπειες τῆς ραδιενέργειας. Οἱ στρατιῶτες πού «κατέλαβαν» τήν περιοχή πού χτυπήθηκε ἀπό τήν ἀτομική βόμβα εἶχαν σάν μόνο προστατευτικό μέσον ἀντιασφυξιογόνες μάσκες! Ἀνάλογα πειράματα ἔκαναν καί οἱ Ἀμερικανοί.

-Ἀπό τό τέλος τοῦ ψυχροῦ πολέμου μέχρι σήμερα ἔχουν χαθεῖ στόν βόρειο Ἀτλαντικό 51 πυρηνικές κεφαλές καί 9 πυρηνικοί ἀντιδραστῆρες.

-Οἱ Ρῶσοι ἔκαναν τήν Βόρειο θάλασσα σκουπιδότοπο ὅπου ἔχουν ρίξει δεκάδες παλιούς πυρηνικούς ἀντιδραστῆρες καθώς καί ἀτομοκίνητα σκάφη. Σέ αὐτά μποροῦμε νά ὑπολογίσουμε ἀρκετά ἀμερικανικά καί ρωσικά ἀτομοκίνητα ὑποβρύχια ἐξοπλισμένα μέ πυραύλους πού εἶχαν πυρηνικές κεφαλές καί πού βυθίστηκαν σέ ἀτυχήματα κατά τόν Ψυχρό Πόλεμο.

-Οἱ Ἀμερικάνοι μόλυναν ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ Εἰρηνικοῦ μέ τίς πυρηνικές δοκιμές στά νησιά Μπικίνι. Τό ἴδιο ἔκαναν καί οἱ Γάλλοι στά νησιά Μουρουρόα.

-Στό Σνεζνογκόρκ 200 πυρηνικοί ἀντιδραστῆρες, 80 πυρηνικά ὑποβρύχια, ἕνα φορτηγό πλοῖο φορτωμένο μέ ἐξαντλημένο πυρηνικό καύσιμο καί 20.000 ράβδοι ἐπίσης ἐξαντλημένου καυσίμου σέ ἀποθῆκες περιμένουν 1,5 δίς δολάρια (πού κανένας δέν θέλει νά πληρώσει) γιά νά ὑπάρξει μία «ἀσφαλής» διαχείρισή τους. Ὅλα αὐτά εἶναι «παρακαταθήκη» τῆς πάλαι ποτέ πανίσχηρης ΕΣΣΔ.
Δέν ξέρουμε τούς ἀντίστοιχους ἀμερικάνικους σκουπιδότοπους ἀφοῦ τά δολάρια ἐξασφαλίζουν σιωπή ἀλλά καί τήν συνεργασία φτωχῶν χωρῶν ὅπου θάβονται ἀπόβλητα.

-Οἱ Κινέζοι, Ἰνδοί, Πακιστανοί ἐπίσης ἀναπτύσσουν τόν σχετικό «πολιτισμό» παρά τήν φτώχεια τῶν λαῶν τους. Στά ἐργοστάσια παραγωγῆς ἠλεκτρισμοῦ σημειώνονται σχεδόν καθημερινά μικροατυχήματα πού προσθέτουν συνεχῶς νέες ποσότητες ραδιενέργειας στό περιβάλλον.

-Πρόσφατα πρέπει νά ἔπεσε καί ἕνα ἑλικόπτερο ἤ ἀεροπλάνο μας κάπου στήν Εὔβοια. Δέν εἶμαι σίγουρος γιατί δέν βλέπω εἰδήσεις. Κάποιοι ἔλεγαν ὅτι ὑπῆρχε κίνδυνος ραδιενέργειας. Σίγουρα θά ἦταν ἐξοπλισμένο μέ πυρομαχικά πού εἶχαν ἀπεμπλουτισμένο οὐράνιο.
Τί σημαίνει αὐτό;
Τό οὐράνιο πού δέν μπορεῖ νά χρησιμοποιηθεῖ πλέον σέ πυρηνικούς ἀντιδραστῆρες σάν καύσιμο εἶναι ἄχρηστο, κοστίζει χρήματα καί πιάνει τόπο. Ἐπιπλέον εἶναι πολύ βαρύ καί σκληρό σάν μέταλλο. Ὁ ἰδανικός τρόπος νά τό ξεφορτωθεῖς εἶναι νά τό κάνεις σφαῖρες καί βόμβες. Οἱ περίφημες διατρητικές ὀβίδες πού διαφήμιζαν οἱ Ἀμερικανοί πρίν ἐπιτεθοῦν στόν Σαντάμ ἦταν κατασκευασμένες μέ αὐτό τό οὐράνιο. Μποροῦσαν νά τρυπήσουν μεγάλο πάχος μπετόν ἤ χώματος πρίν ἐκραγοῦν. Θυμᾶμαι μάλιστα τούς Ἕλληνες παρουσιαστές νά ἀναφέρουν τό γεγονός σάν ἕνα νέο τεχνολογικό ἐπίτευγμα τονίζοντας ὅτι τό οὐράνιο σέ αὐτήν τήν μορφή εἶναι ἀσφαλές. Ὅμως μετά τήν ἔκρηξη τό οὐράνιο μετατρέπεται σέ σκόνη καί ἁπλώνεται παντοῦ.
Σήμερα εἶναι γνωστό ὅτι ἕνας κόκκος σκόνης ἀπεμπλουτισμένου οὐρανίου πού κάθεται στά πνευμόνια ἐκπέμπει ραδιενέργεια ἴση μέ μία ἀκτινογραφία θώρακος ἀνά ὤρα!
Γιά αὐτόν τόν λόγο βλέπατε στίς εἰδήσεις τούς Ἀμερικανούς «ἀπελευθερωτές» νά φορᾶνε μάσκες, σέ κάποιες περιπτώσεις, στόν πόλεμο τοῦ Κόλπου καί στόν πόλεμο τῆς Γιουγκοσλαβίας.
Ἐπιπλέον στήν Ἀδριατική ἔχει πέσει ἄγνωστος ἀριθμός βομβῶν. Τά ἀμερικανικά ἀεροπλάνα πρίν προσγειωθοῦν στά ἀεροδρόμια τῆς Ἰταλίας (ἐάν γιά κάποιον λόγο δέν εἶχαν ρίξει τίς βόμβες τους στούς κακούς Σέρβους) τίς πέταγαν στήν θάλασσα γιά λόγους ἀσφαλείας! Τό γεγονός πνίγηκε καί ἀναφέρθηκε ἐλάχιστα στίς εἰδήσεις.
Ἐπιπλέον στό Αἰγαῖο τό Ἑλληνικό ναυτικό ἔχει ρίξει (σέ γυμνάσια) περίπου 40.000 βλήματα ἀπεμπλουτισμένου οὐρανίου. Τήν ἴδια στιγμή οἱ Τοῦρκοι ἔχουν ρίξει ἄγνωστο ἀριθμό ἀπό τά 107.500 βλήματα πού πῆραν. (Κ. Ἐλευθεροτυπία 14/1/2001).
Ἄν βάλετε «καπάκι» καί τήν ραδιενέργεια πού φάγαμε ἀπό τό Τσερνόμπιλ, ἀλλά καί τίς (σίγουρες καί ἄγνωστες κατά τήν γνώμη μου) διαρροές ραδιενέργειας πού συμβαίνουν στά πυρηνικά ἐργοστάσια τῶν Βαλκανίων, τότε δέν πρέπει νά σᾶς παραξενεύει οὐ ὅλο καί περισσότεροι Ἕλληνες ἔχουν προβλήματα θυρεοειδοῦς καί οἱ καρκίνοι αὐξάνονται γενικά.
Μετά ἀπό ὅλα αὐτά μπορῶ νά ὑποστηρίξω ὅτι δέν ἔχουμε ἐξελιχθεῖ καθόλου. Ὁ πολιτισμός μας εἶναι ἀποκλειστικά τεχνολογικός καί καθόλου ἠθικός. Εἴμαστε οἱ ἴδιοι βάρβαροι τῶν σπηλαίων. Μόνο πού ἀντί γιά ρόπαλα ἔχουμε τώρα ἀεροπλάνα καί πυραύλους γιά νά βαρᾶμε ἀπό μακριά.
Ὅσοι εἶστε ἀρκετά ἀνόητοι γιά νά πιστεύετε ὅτι ζεῖτε σέ ἕναν πολιτισμένο κόσμο ἄς προσέχατε. Κάποτε θά ξυπνήσετε ἀπότομα...

Έτσι έ;

Κάποτε ἕνας γέρος σοφός, πού ζοῦσε στήν ἄκρη ἑνός χωριοῦ, κατηγορήθηκε ἀπό μία κοπέλα ὅτι τήν εἶχε ἀφήσει ἔγκυο. Ὅταν γέννησε οἱ γονεῖς τῆς πῆραν τό μωρό καί τό ἔδωσαν στόν σοφό γιά νά τό μεγαλώσει. Ἡ μόνη ἀντίδρασή του ἦταν νά πεῖ:

-Ἔτσι ἔ!

Ἔπειτα βρῆκε μία γυναίκα πού θά περιποιόταν τό μωρό καί θά τοῦ ἔδινε γάλα. Μετά ἀπό κάποιο διάστημα ἡ κοπέλα δέν ἄντεξε καί ὁμολόγησε ὅτι ὁ «δράστης» τῆς ἐγκυμοσύνης ἦταν ἄλλος. Οἱ γονεῖς ἐπέστρεψαν στόν σοφό καί πῆραν πάλι τό παιδί ζητώντας τοῦ συγνώμη. Ὁ σοφός εἶπε μόνο:

-Ἔτσι ἔ;

Σκεφτεῖτε τί θά γινόταν ἄν αὐτό συνέβαινε σέ ἐσᾶς. Θά ὑποφέρατε γιά τήν ἀδικία, γιά τά κουτσομπολιά τοῦ κόσμου καί γιά τό μωρό πού σας φόρτωσαν. Θά φωνάζατε, θά γκρινιάζατε καί θά περνούσατε πικρές ὧρες μέχρι νά ἀποδείξετε τήν ἀθωότητά σας. Δέν θά ἤσασταν ἱκανοί νά πεῖτε ἁπλά: Ἔτσι ἔ;

Ἡ δράση τοῦ ἀφυπνισμένου ἀνθρώπου

Ἦταν Παρασκευή ὅταν πῆγαν στό τζαμί γιά τήν προσευχή. Ὅταν ὁ Κάρυ (ἱερέας τῶν μουσουλμάνων) ἄρχισε τίς προσευχές, ὁ Νάβαμπ καί ἡ ἀκολουθία τοῦ γονάτισαν σύμφωνα μέ τήν μωαμεθανική ἱεροτελεστία. Ὅμως ὁ Νάνακ ἔμεινε ὄρθιος, ἀκίνητος, ἀμίλητος. Ὅταν τελείωσε ἡ ἱεροτελεστία ὁ Νάβαμπ ρώτησε ὀργισμένος τόν Νάνακ:
-Γιατί δέν συμμετεῖχες στήν ἱεροτελεστία ὅπως ἔπρεπε; Εἶσαι ψεύτης καί ἀπατεώνας. Δέν θά ἔπρεπε νά ἔρθεις ἐδῶ καί νά κάνεις αὐτό πού ἔκανες.
Ὁ Νάνακ ἀπάντησε:
-Ἐσεῖς γονατίσατε μέ τό πρόσωπό σας στό πάτωμα, ἐνῶ ὁ νοῦς σας πετοῦσε στά σύννεφα, γιατί σκεπτόσασταν τά ἄλογα τοῦ Κάνδαρ πού ἔπρεπε νά φέρετε καί ὄχι τήν προσευχή πού λέγατε. Ὅσον ἀφορᾶ τόν ἱερέα ἔκανε μηχανικά τήν τελετουργία, καθώς σκεπτόταν πώς μποροῦσε νά σώσει τήν φοράδα του, πού πρίν δυό μέρες εἶχε γεννήσει. Πῶς θά μποροῦσα ἐγώ νά προσεύχομαι μαζί μέ ἄτομα πού γονατίζουν ἀπό συνήθεια καί ἐπαναλαμβάνουν λόγια σάν παπαγάλοι;