Η κρίση χρέους στην Ελλάδα επανέφερε με δραματικό τρόπο στο προσκήνιο τη θεωρία πως
το δημόσιο είναι «κακό» πράγμα και πως αυτό το κακό πράγμα στην Ελλάδα είναι πολύ
διογκωμένο υπερτροφικό.
Κυβέρνηση, τρόϊκα και η διατεταγμένη δημοσιογραφία μας παραπληροφορούν συστηματικά
πως για τη χρεοκοπία της Ελλάδας φταίει ο τεράστιος δημόσιος τομέας και ο υπερπληθυσμός
των δημόσιων υπαλλήλων. Μάλιστα κάποιοι παπαγάλοι, των παρασιτικών επιχειρηματικών
συγκροτημάτων που ελέγχουν τα ΜΜΕ, είπαν ότι η Ελλάδα είναι το τελευταίο κομμουνιστικό
κράτος της Ευρώπης… Ενώ ο νέος κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Μόσιαλος είπε πως στην
Ελλάδα έχουμε οικονομία με κράτος «Πατερούλη» που πρέπει να μειωθεί δραστικά…
Κι όμως ο δημόσιος τομέας στην Ελλάδα ΔΕΝ είναι τόσο διογκωμένος όσο λένε. Με βάση τα
στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (http://ec.europa.eu/economy_finance/db_indicators/gen_gov_data/
time_series/index_en.htm) και του ΔΝΤ (http://www.economywatch.com/economic-statistics/economic-indicators/ General_Government_Total_Expenditure_Percentage_GDP), το μέγεθος του ελληνικού δημοσίου,
αναφορικά με όλα τα ποσοτικά μεγέθη, βρίσκεται λίγο κάτω από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής
Ένωσης (Ε.Ε.) και της Ευρωζώνης, ενώ υπολείπεται σε μέγεθος από πολλές από τις πλέον
ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες. Όχι μόνο το 2010, αλλά επί τουλάχιστον 30 χρόνια για τα
οποία υπάρχουν στοιχεία.
Ας δούμε για παράδειγμα στο παρακάτω διάγραμμα το μέγεθος του δημόσιου τομέα σε όρους
συνόλου δαπανών γενικής κυβέρνησης. Είναι ο πιο αντιπροσωπευτικός δείκτης για τη μέτρηση
του μεγέθους του δημοσίου σε μια χώρα.
Δαπάνες Γενικής Κυβέρνησης 2010, ως % του ΑΕΠ: Υψηλότερες παγκοσμίως*
* Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή, IMF (Διεθνές Νομισματικό Ταμείο), βλ. links ανωτέρω.
Παρατηρώντας μάλιστα τα στοιχεία προσεκτικά βλέπουμε πως κατά κανόνα όσο πιο ανεπτυγμένη
είναι μια οικονομία τόσο μεγαλύτερο κράτος διαθέτει. Χώρες όπως η Δανία, η Γαλλία, η Φινλανδία,
το Βέλγιο, η Σουηδία, η Αυστρία, η Ολλανδία, η Βρετανία, η Ιταλία, έχουν αρκετά πιο διογκωμένους
δημόσιους τομείς από την Ελλάδα. Μήπως αυτές οι χώρες είναι κομμουνιστικές ή σοβιετικές και
δεν το ξέρουν; Μήπως έχουν κι αυτές κράτος «Πατερούλη» στην οικονομία τους; Κι αν για την
κρίση και το χρέος φταίει το μεγάλο, κακό, και σπάταλο κράτος, τότε γιατί αυτές οι χώρες δεν
αντιμετωπίζουν πρόβλημα χρεοκοπίας όπως η Ελλάδα;
Στον αντίποδα, στο διάγραμμα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι χώρες με το μικρότερο δημόσιο
τομέα. Παρατηρούμε πως οι χώρες αυτές που έχουν μικρό ισχνό δημόσιο τομέα είναι, όλως τυχαίως,
υποανεπτυγμένες τριτοκοσμικές χώρες, με αδύναμες ασθενείς παρασιτικές οικονομίες, έρμαια των
αγορών, με χαμηλό βιωτικό επίπεδο, υψηλή ανεργία, τεράστια επίπεδα φτώχειας και διαφθοράς,
αποσαθρωμένες κοινωνικά, ασταθείς πολιτικά και έντονα ελεγχόμενες. Τυχαίο; Είναι τα «οικονομικά
θαύματα» του Ανδριανόπουλου που συρρίκνωσαν δραστικά το δημόσιο τομέα και παραδόθηκαν
στην «ελευθερία» των αγορών και των πολυεθνικών, για χάρη της μεγαλύτερης ανταγωνιστικότητας
και παραγωγικότητας.
Δαπάνες Γενικής Κυβέρνησης 2010, ως % του ΑΕΠ: Χαμηλότερες παγκοσμίως*
* Πηγή: IMF (Διεθνές Νομισματικό Ταμείο), βλ. link ανωτέρω.
Όλα αυτά επιβεβαιώνονται με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο και από τη σχετική επιστημονική
έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της «Έκθεσης Ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής» από τους ερευνητές του Αυστριακού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών και των
Πανεπιστημίων του Στρασβούργου και του Μαγδεμβούργου («The size and performance of
public sector activities in Europe»). http://www.akademiai.com/content/b46135j17232946l/. Είναι η
πιο εκτεταμένη ολοκληρωμένη έρευνα που έχει πραγματοποιηθεί για το μέγεθος, τη δομή και
την οργάνωση του δημοσίου και τις επιπτώσεις στην οικονομία και την ευημερία των χωρών
της Ε.Ε. Μολονότι η έρευνα συνιστά πως μια κάποια μείωση του δημοσίου φαίνεται να έχει
θετική επίπτωση στην ανταγωνιστικότητα και την παραγωγικότητα, δεν καταλήγει σε ασφαλή
σαφή συμπεράσματα για το ιδανικό μείγμα δημοσίου-ιδιωτικού τομέα. Αποτυπώνει όμως
ξεκάθαρα το μέγεθος του δημοσίου στις χώρες της Ε.Ε.
Τα συμπεράσματα της έρευνας, εμφανίζουν την Ελλάδα σε χαμηλή σχετικά θέση ως προς το
μέγεθος του δημοσίου, τόσο με βάση τις συνολικές δαπάνες ως % του ΑΕΠ (όπως στα ανωτέρω
διαγράμματα), όσο και με βάση τον αριθμό των εργαζομένων στο δημόσιο. Ας σταθούμε σε αυτό
το τελευταίο, μιας και ακούμε συνέχεια για το «υπερπληθυσμό» των δημοσίων υπαλλήλων στη
χώρα μας. Στο παρακάτω διάγραμμα λοιπόν παρουσιάζεται ο αριθμός των εργαζομένων στο
δημόσιο σε σχέση με το σύνολο των εργαζομένων στις χώρες της Ε.Ε. Συμπεριλαμβάνοντας τους
μόνιμους υπάλληλους, τους δικαστικούς και τους δημόσιους λειτουργούς (στρατός, αστυνομία,
πυροσβεστική, λιμενικό κλπ), τους υπαλλήλους ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, τους
υπαλλήλους ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, τους συμβασιούχους, τους αιρετούς και
άλλες πιο ολιγάριθμες κατηγορίες. Παρατηρούμε σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε.
η Ελλάδα έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά εργαζομένων στο δημόσιο (11,4%) πολύ κάτω
από το μέσο όρο της Ε.Ε. που είναι 16,4%. Και μάλιστα τα στοιχεία αυτά ισχύουν για τις
τελευταίες τρεις 10ετίες!
Εργαζόμενοι στο Δημόσιο, ως % επί του συνόλου των εργαζομένων*
* Βλ. Ηeinz Ηandler κ.α., Τhe size and performance of public sector activities in Εurope (2005).
http://129.3.20.41/eps/pe/papers/0507/0507011.pdf
Τι συνιστούν τα ανωτέρω στοιχεία; Ο ισχυρισμός περί κακού και υπερτροφικού δημοσίου είναι
ένα μεγάλο ψέμα, μια κοινοτοπία που δεν στηρίζεται στα πραγματικά δεδομένα. Ένας μύθος
που εξυπηρετεί συγκεκριμένα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα.
O μύθος αυτός δεν προέκυψε μόνο από την σημερινή κρίση. Καλλιεργείται από χρόνια τόσο στην
Ελλάδα όσο και διεθνώς, στα πλαίσια της ιδεολογίας της «απελευθέρωσης» των αγορών (κεφαλαίου,
εργασίας, αγαθών και εμπορευμάτων) και της ιδιωτικοποίησης κάθε οικονομικής δραστηριότητας
με δραστική συρρίκνωση του δημοσίου τομέα, που σήμερα, χάρη στην τρόικα, επιχειρείται και στη
χώρα μας. Πρόκειται για το ανώτερο στάδιο της αγοραιοποίησης της οικονομίας, δηλ. το στάδιο
όπου οι κρατικοί έλεγχοι πάνω στις αγορές ελαχιστοποιούνται, (αν όχι καταργούνται ολοσχερώς),
με στόχο υποτίθεται την μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα και παραγωγικότητα, αλλά πραγματικό
στόχο την μεγιστοποίηση του κέρδους ιδιωτικών, κυρίως πολυεθνικών, συμφερόντων που μ’ αυτά
κι αυτά έφθασαν να ελέγχουν σήμερα την παγκόσμια παραγωγή και εμπόριο.
Επιμύθιο
Είναι αλήθεια πάντως πως το δημόσιο στην Ελλάδα είναι διεφθαρμένο. Και σπάταλο. Αλλά αυτό δεν
οφείλεται ούτε στο μέγεθός του, ούτε στις δαπάνες για δημόσιες παροχές. Άλλωστε, όπως είδαμε, οι
συνολικές δαπάνες του δημοσίου στην Ελλάδα κινούνται λίγο κάτω από το μέσο όρο της Ε.Ε. και
της Ευρωζώνης ενώ υπολείπονται από αυτές των περισσοτέρων ανεπτυγμένων χωρών.
Το πρόβλημα βρίσκεται στο μείγμα των δαπανών του δημοσίου. Διότι το ελληνικό δημόσιο είναι
επιλεκτικά σπάταλο. Ενώ διαθέτει τις χαμηλότερες δαπάνες στην Ε.Ε. για υγεία και παιδεία, ως
ποσοστό του ΑΕΠ, δαπανά σχεδόν τα διπλάσια από τον μέσο όρο της Ε.Ε. για κρατικές προμήθειες.
Με συμβάσεις στην πλειοψηφία τους σκανδαλώδεις, υπερτιμολογημένες και συχνά προβληματικές.
Όταν πρόκειται, φερειπείν, για την προμήθεια λιμουζινών Μercedes Benz σε τιμές δέκα φορές πάνω
των αγοραίων τιμών, ή για τα υποβρύχια που γέρνουν, των γερμανικών εταιριών HDW και Ferrostaal,
ή για το C4I (το ηλεκτρονικό σύστημα ασφαλείας των Ολυμπιακών Αγώνων που δε λειτούργησε ποτέ)
της αμερικανικής SAIC με κύριο μέτοχο τη Siemens, εκεί το ελληνικό κράτος δαπανά αφειδώς τα
δισεκατομμύρια… Όταν πρόκειται για τις βασικές κοινωνικές ανάγκες των πολιτών, τότε συμβαίνει
πάντα το δημόσιο ταμείο να μην επαρκεί…
Και μια απάντηση για το επαχθές χρέος
Και που βρίσκονται τα χρήματα για τις σκανδαλώδεις αυτές κρατικές προμήθειες αφού ο κρατικός
προϋπολογισμός ελλειμματικός; Με δάνεια. Δάνεια από τις αγορές, όπου τα λεφτά επιστρέφουν
πίσω στους δανειστές ή στις εταιρίες τους – προμηθευτές του ελληνικού δημοσίου.
Δάνεια για προμήθειες εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος, που συνάπτονται με αδιαφανείς
διαδικασίες και συμφωνίες παρασκηνίου, υπό το καθεστώς εκβιασμού ή χρηματισμού πολιτικών.
Δάνεια όπου τα λεφτά δεν ωφελούν τη χώρα δε μένουν σε αυτήν (στη χώρα μένει μόνο το χρέος).
Όλα αυτά τα δάνεια εμπίπτουν στον ορισμό του επαχθούς ή απεχθούς χρέους (odious debt) το
οποίο με βάση τη διεθνή νομολογία θεωρείται παράνομο χρέος και οι χώρες δεν οφείλουν να το
πληρώσουν, και αρνούνται να το πληρώσουν, το διαγράφουν.
Είναι κάτι σαν προσωπικό χρέος των διεφθαρμένων πολιτικών που οι πολίτες δεν οφείλουν να
το πληρώσουν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου